Mục tiêu: Mô tả thực trạng stress do kỳ vọng học tập ở học sinh trung học tại Hà Nội năm 2021 và mối liên quan giữa một số yếu tố nhân khẩu – xã hội và hành và tình trạng stress do áp lực học tập ở học sinh trong thời gian đại dịch COVID-19.
Phương pháp nghiên cứu: Nghiên cứu cắt ngang được thực hiện trên 5.244 học sinh 11–17 tuổi tại Hà Nội, Việt Nam từ tháng 10 đến 12/2021. Mức độ stress được đo bằng Thang đo Căng thẳng do Kỳ vọng Học tập (Academic Expectations Stress Inventory – AESI)) gồm 9 mục. Các biến độc lập bao gồm tuổi, giới, tình trạng sống cùng cha mẹ, khu vực cư trú, thời gian sử dụng Internet và điểm chăm sóc gia đình.
Kết quả: Kết quả cho thấy stress do kỳ vọng học tập rất phổ biến, trong đó áp lực từ bản thân chiếm tỷ lệ cao nhất: 87,2% học sinh cảm thấy căng thẳng khi không đạt tiêu chuẩn đặt ra, và 73,8% lo lắng hoặc mất ngủ khi không đạt mục tiêu. Trên 60% học sinh báo cáo cảm thấy làm cha mẹ hoặc thầy cô thất vọng khi học kém. Hồi quy tuyến tính cho thấy nữ sinh, học sinh lớn tuổi hơn và nhóm sử dụng Internet nhiều giờ có điểm stress cao hơn (p<0,05). Ngược lại, sự chăm sóc từ gia đình có tác động bảo vệ, giúp giảm đáng kể điểm stress.
Kết luận: Kết quả nhấn mạnh nhu cầu can thiệp để giảm áp lực học tập và tăng cường hỗ trợ từ gia đình – nhà trường, đặc biệt trong bối cảnh học trực tuyến kéo dài do giãn cách xã hội trong đại dịch.
